19 الی 25 آبان ماه مصادف است با هفته دیابت در ایران و شعار جهانی روز دیابت در سال جاری با عنوان " زنان و دیابت – حق ما برای آینده ای سالم" می باشد.
19 الی 25 آبان ماه مصادف است با هفته دیابت در ایران و شعار جهانی روز دیابت در سال جاری با عنوان " زنان و دیابت – حق ما برای آینده ای سالم" می باشد. این هفته بهانه ای شد تا با سرکار خانم دکتر امامی رئیس پزشکی خانواده پلی کلینیک توحید گفتگویی داشته باشیم تا اقدامات انجام شده در این زمینه را جویا شویم.
خانم دکتر بعنوان اولین سوال بیماری دیابت را تعریف نمایید و بفرمایید وضعیت فعلی این بیماری در جهان و ایران چگونه است؟
بیماری دیابت یک بیماری مزمن محسوب میشود که در این بیماری میزان قند خون بخاطر اختلال در تولید انسولین به ترشح آن و یا کاهش پاسخ سلولی به انسولین و یا هر دو از حد نرمال خارج می شود و می تواند در دراز مدت عوارض جدی بهمراه داشته باشد. دیابت به دو نوع، یک ( وابسته به انسولین) که غالبا از کودکی آغاز میشود و نوع دو که از بزرگسالی آغاز می گردد تقسیم بندی می شود. که البته شایعترین آن نوع دو می باشد.
دیابت شایعترین بیماری متابولیک و معضل عدیده در نظام بهداشتی جهان می باشد. در حال حاضر 420 میلیون بیمار مبتلا به دیابت در دنیا وجود دارد و این آمار در کشور ما حدود 5 میلیون برآورده می شود. که پیش بینی میشود تا سال 2040 میلادی تعداد بیماران دیابتی به بیش از 640 میلیون نفر برسند.
وضعیت این بیماری در اصفهان و بهداشت و درمان صنعت نفت این منطقه به چه صورت است؟
متاسفانه شیوع و بروز بیماری دیابت در استان اصفهان نسبت به کل کشور بالاتر است و برآورد شده که 10 درصد مردم اصفهان دچار بیماری دیابت هستند. تقریبا همین آمار در جمعیت تحت پوشش بهداشت و درمان اصفهان مشاهده می شود بطوریکه از 12 هزار نفر جمعیت تحت پوشش پلی کلینیک توحید 1215 نفر دیابتی داریم.
اقداماتی که تاکنون برای این بیماران انجام گرفته را توضیح دهید؟
تیم پزشکی خانواده شامل پنج پزشک خانواده، دو پرستار و درصورت لزوم دو ماما به جمعیت تحت پوشش و این بیماران خدمات پزشکی ارائه می دهند. این مرکز بر اساس آخرین پروتکل درمان و پیگیری بیماران دیابتی اقدامات لازم را انجام می دهد. بعنوان نمونه اقداماتی که ماهیانه برای این بیماران انجام میگرد شامل: ویزیت بیماران، کنترل فشار خون ، بررسی زخم، آموزش تغذیه و رژیم غذایی و آموزش بیماران می باشد. آموزشهایی که برای این بیماران درنظر گرفته شده خود شامل آشنایی با عوامل تشدید کننده بیماری مانند چاقی، بی تحرکی، استرس و سیگار، آشنایی با مصرف صحیح داروها و عوارض آنها، چگونگی مراقبت از پا ، پوست و ناخن می باشد.
آیا اقدامات خاص دیگری بجز موارد بالا در طول سال برای کنترل و پیگیری این بیماران درنظر گرفته اید؟
معمولا کلاسهای گروهی آموزشی تغذیه هر سه ماه یکبار برای بیماران دیابت، چربی خون بالا، فشار خون بالا و قلبی – عروقی ها برگزار میگردد. علاوه برآن هر سه ماه یکبار کنترل وزن ، هر شش ماه یکبار معاینه قلب و سالیانه معاینه چشم و ارجاع برای تعیین رژیم غذایی برای این بیماران انجام می گیرد.
برای پیشگیری از دیابت چه اقدامات مهمی انجام شده است؟
بیش از 70 درصد بیماران دیابتی این مرکز تحت کنترل هستند و ما سعی می کنیم تا بیماران جدیدی دچار این بیماری نشوند لذا تلاش میکنیم تا ابتدا سطح کنترل را بالاتر ببریم به تعبیری دیگر، پیشگیری را بر درمان ترجیح دهیم . به همین منظور طرح جوانه ها از سنین 8 تا 18 سال و طرح بالغین سنین بالای 18 سال را در حال اجرا داریم.
در طرح جوانه ها که هرساله بخصوص در فصل تابستان برای این سنین فراخوان داده می شوند کنترل هایی از قبیل کنترل وزن، ریسک فاکتورها، سوابق خانوادگی، کم تحرکی، سوابق بیماری و آزمایشات غربالگری برای تشخیص پره دیابتیک و چاقی انجام میگیرد. و بدنبال آن مشاوره های تغذیه، آموزشهای لازم برای افزایش فعالیت بدنی و درصورت نیاز ارجاع به متخصص غدد یا اطفال صورت می پذیرد. در طرح بالغین هر دو سال یکبار در گروههایی انجام می شود که بیماری مزمن ندارند و براساس این طرح افراد را از نظر قد، وزن، فشارخون و آزمایشات غربالگری کنترل می نماییم.
سخن پایانی و یا توصیه خاصی به بیماران دیابتی دارید؟
عوارض این بیماری با گذشت زمان در اثر آسیب های وارده به عروق کوچک و بزرگ در بدن ایجاد می شود که این آسیب ها منجر به بیماری در ارگانهای مهم از جمله قلب ،مغز،چشم و کلیه می گردد. همچنین به دلیل آسیب به اعصاب محیطی بی حسی موضعی و زخم پا ایجاد می شود. بنابراین برای پیگشیری کاهش عوارض از بیماران و افراد مستعد درخواست میکنم به اصلاح سبک زندگی خود بپردازند . این افراد می توانند با دوری از استرس ، ترک سیگار، مصرف غذاهای سالم ( کم کالری و کم چربی) ، کاهش حداقل ٧ الی ١٠ درصد وزن ، فعالیت ورزشی مستمر - تحرک کافی- درمان ریسک فاکتورهای قلبی – عروقی، درمان چربی و فشار خون بالا زندگی شادابی را تا پایان عمر داشته باشند.