مرادیان زاده: رویکرد صنعتی شدن و آمدن اینترنت و فضای مجازی و تغییرات جمعیتی و ده ها عامل دیگر موجب شده میانگین عمر در ایران هم بیشتر شود و پیران مانند گذشته منحصر به یک یا چند نفر نباشند بلکه مرتب روبه ازدیاد بگذارند.
به مناسبت روز جهانی سالمند ،اقای محمد مرادیان زاده بازنشسته و مددکار اجتماعی سابق بهداشت ودرمان صنعت نفت اصفهان مطالب ارزشمندی را به صورت نوشته در اختیار روابط عمومی گذاشتند که در ادامه توجه شما را به آن جلب میکنم.
"الهی پیر بشی !" دعایی بود که گاهی که نوجوان بودیم و کار خوبی انجام می دادیم از زبان مادر یا مادر بزرگمان می شنیدیم. پیر البته ارج و قرب ویژه ای داشت.زیرا زنده ماندن و سلامتی داشتن در آن دوران های قدیم که هراز گاهی یک بیماری مهلک می آمد و عده ای را با خود می برد و دارو و واکسن مناسب هم نبود و یا اگر بود در توان همه مردم نبود خیلی سخت بود .
گذران عمر هم یعنی: بسیار کسوت و پیراهن ها باید پاره می شد تا فردی بشود پیشکسوت و این همان بود که همراه خود معرفت می آموخت و تجربه و دانایی که او را بزرگ فامیل می گفتند و در بین خانواده و فامیل و طایفه برجسته می شد. بطوریکه حل بسیاری از مشکلات خانواده ها، فامیل و طایفه و ایل مانند ازدواج یا اختلاف ها و قهر و آشتی ها و ...تنها به دست و فکر این ریش سفیدان حل و فصل می شد.
با تحولات جامعه و پیشرفت خدمات پزشکی و شرایط به نسبت بهتر ،اجتماعی و اقتصادی در مقایسه با گذشته شکل دیگری یافت. رویکرد صنعتی شدن و آمدن اینترنت و فضای مجازی و تغییرات جمعیتی و ده ها عامل دیگر موجب شد میانگین عمر در ایران هم بیشتر شود و پیران مانند گذشته منحصر به یک یا چند نفر نباشند بلکه مرتب روبه ازدیاد بگذارند.
نگاهی به آمارهای جهانی این تفاوت ها را بهتر نشان می دهد: بر اساس آمارهای سال ۲۰۲۱ میانگین طول عمر در جهان حدود ۷۳.۳ سال است . در این بررسی بالاترین میانگین عمر در کشور موناکو با ۹۳ سال و ژاپن با ۸۷ سال می باشد.طبق همین آمار زنان ژاپنی با طول عمر ۸۸.۹ و مردان با ۸۱.۹ در رتبه های بالای سنی جهان قرار دارند.
در ایران اما اگرچه هنوز از نظرشاخص کیفیت زندگی سالمندی موقعیت خیلی خوبی در جهان نداریم ودر رتبه ۷۵ هستیم ولی به دلیل بهبود شرایط پزشکی و بهداشتی و اوضاع کلی زندگی نسبت به قبل میانگین طول عمر ایرانی ها هم بالا رفته است .طبق آمارهای مستند ، اگر امید به زندگی مردم ایران در دهه ۶۰ شمسی حدود ۵۹ تا ۶۰ سال بوده است برابر آخرین آمار در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ که دانشگاه علوم پزشکی اعلام نموده است میانگین طول عمر مردان به ۷۵ و زنان به ۷۹ سال رسیده است.(ایرنا ).
مجموعه این اتفاق ها در جهان و همچنین کشور ما موجب گردیده که به موضوع سالمندی و پیری توجه بیشتری گردد و طراحی ها و برنامه ریزی های گوناگونی در سطح جهان و هر کشور بطور جداگانه انجام می گردد. در این راستا از سال ۱۹۹۰ سازمان ملل روز اول اکتبر که برابر با ۹ مهرماه امسال می باشد را برای یادآوری و تکریم سالمندان مشخص نموده است . علاوه بر این هر ساله شعاری را هم مشخص می نمایند که مردم و پژوهشگران و علاقمندان به این حوزه مسائل بهداشتی این گروه عظیم جامعه جهانی را بر آن متمرکز نماید .
شعار امسال روز جهانی سالمندان عبارتست از : "تاب آوری سالمندان در برابر تغییرات" که موضوع بسیار مهم و دقیقی می باشد.
روز سالمند در ایران بصورت هفته سالمند از تاریخ ۸ تا۱۴ مهر در اکثر شهر ها و مراکز مهم پزشکی و بهداشتی بر محور موضوع بالا برگزار می گردد
در صنعت نفت و بهداشت و درمان نیز با همین هدف ، برنامه هایی را هر ساله تدارک می بینند که با مراجعه به مراکز بهداشت و درمان و سایت ها و رسانه های مرتبط می توان از چگونگی این برنامه ها مطلع گردید.
حرف آخر :
پیشنهاد هایی است که به عنوان مددکاری و در جهت عملی سازی توصیه های سازمان های جهانی و ملی در توجه به سالمندان و در هفته تکریم سالمندان و جهت رفع مشکلاتی که این عزیزان این روزها و در سطح صنعت نفت دارند ، با توجه به تجربه شخصی و مطالعاتی که در این مورد نموده است به عرض کارشناس ها و مدیران و مسئولین عرصه خدمات بهداشتی و درمانی در بهداشت ودرمان و همچنین صندوق های بازنشستگی کارمندان نفت برساند
۱- تغییراتی در جمعیت تحت پوشش سازمان بهداشت و درمان بوجود آمده است یعنی آنچه قبلا ۸۰ درصد جوان‌ها و ۲۰ درصد بازنشسته و بازمانده بوده امروز برعکس شده و بازنشستگان بیشترین مراجعه را به بهداشت و درمان دارند.
از طرفی ویژگی آن زمان ایجاب می کرد که سازمان بهداشت و درمان سازمانی انحصاری و غیر رقابتی باشد و طبق دستورالعمل و مقررات اداری همه مکلف بودند از این سازمان خدمات بگیرند ،هرچند ویژگی خاصی که داشت این بود که از همه ظرفیت ها و امکانات شرکت ملی نفت سابق که بسیار ثروتمند بود تغذیه می کرد و بخوبی و نمره عالی اکثریت کارکنان و خانواده صنعت نفت در سراسر ایران را از نظر بهداشتی و درمانی خدمات به دست می آورد و خوشبختانه اغلب راضی و سالم به خانه می رفتند.
اما امروز تحولات تازه ای بر این سازمان و شرکت ملی نفت که مدیریت سازمان را هنوز عهده دارد حادث شده است:
اول اینکه ساختار انحصاری بهداشت و درمان تحت تاثیر خصوصی سازی شرکت ها و تنوع خواهی و ایجاد مراکز درمانی و بهداشتی متعدد در سطح کشور از بین رفته است و رقابت تنها راه موفقیت شرکت های مختلف از جمله شرکت خدماتی بهداشتی صنعت نفت گردیده است.
دوم اینکه با خصوصی شدن شرکت های اصلی چهار گانه حسابرسی و هزینه یابی قیمت تمام شده خدمات درمانی بیش از پیش برای کارفرما ها اهمیت پیدا کرده و کوچکترین خطای آنها ممکن است ارزش سرمایه و سهام شرکت آنها را دچار چالش نموده و شرایط رقابتی شان را با دیگر رقبای خود به زحمت بیندازد پس حساسیت آنها به خدمات بهداشتی درمانی صد چندان شده است.
نکته سوم با اینکه شرکت های موجود تلاش دارند که در استخدام های جدیداز تعهدات درمانی خود نسبت به شاغل خلاصی یابند و نیروهایشان را به سمت شرکت های بیمه ای دیگر ارجاع دهند و با آنها قرار داد ببندند اما همچنان تعداد کثیری از بازنشستگان هنوز تحت تعهد آنها هستند که آنها هم با صندوق بازنشستگی نفت طرف قرار داد می باشند.
هم اکنون با همه ترفندهایی که بعضی از شرکت ها برای خارج کردن کارکنان و خانواده از خدمات سازمان نموده اند اما در بخش بازنشستگان و بازماندگان بیش از ۸۰ درصد مشتریان سازمان بهداشت و درمان را تشکیل می دهد .مجموعه این عوامل و بخصوص توجه هایی که اخیرا صندوق بازنشستگی نفت و به دنبال آن تمایل اکثریت جامعه بازنشسته نفت به گرفتن خدمات از،سازمان قدیمی و محبوب خود دارند نشان می دهد که رغبت بیشتری به استفاده از خدمات سازمان وجود دارد و در مقایسه با مراکز بیرونی و غریبه بیشتر به مراکز درمانی نفت علاقه دارند .بر این مبنا پیشنهاد می گرد در صورت صلاحدید راجع به موارد زیر بررسی گردد
بهتر است کمیته های تخصصی نسبت به تدوین و تجدید نظر در رسالت سازمان واهداف و استراتژی جدید که خوشبختانه تا آنجا که در سایت سازمان قبلا آمده اقدام های عملی و برنامه ریزی های اجرایی را عملیاتی نمایند.
اینجانب حداقل از سال ۱۳۸۷ تاکنون با دلایل گوناگون و مستندات پژوهشی که انجام داده است بر تاسیس طب جامع سالمندان تاکید نموده است تا بعنوان یک الگوی برتر در کشور بتوانیم مراکز بزرگ بیمارستانی و کلینیکی و جامعی را که شامل متخصصین حوزه های گوناگون پزشکی ،پرستاری ،مددکاری ،روانشناسی،فیزیوتراپی و ... بصورت مجتمع در یک فضای مناسب طراحی شده باشد شاهد باشیم .
امیدواریم هر چه زودتر بر انجام چنین طرحی که همچنان بر آن تاکید داریم یعنی طرح بهداشتی و درمانی برمبنای اصول طب سالمندی در صنعت نفت باشد دستور اقدام بفرمایند .
در موضوع آموزش کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی با شرایط خاص بازنشستگان و بازماندگان و همچنین آشنایی بازنشستگان و بازماندگان و سایر ردیف های آموزشی لازمست تغییرات عمده و اصولی در جدول آموزشی کارکنان ایجاد شود .
خوشبختانه از سال ۱۳۸۷ تا کنون به همت بهداشت و درمان اصفهان و گروه مددکاری اصفهان آموزش های کارکنان برای قبل از بازنشستگی را به اجرا در آورده است و حدود ۲۷ یا بیشتر از این دوره ها تا هم اکنون در سازمان ها و صنایع اصفهان و خارج از آن در حال اجرایی شده است.
شایسته است ضمن ادامه اینگونه آموزش ها درسازمان و برای کارکنان درشرف بازنشستگی ترتیبی داده شود تا نسبت به توسعه و ادامه آن در قرارداد های بین صندوق بازنشستگی با سازمان بهداشت و درمان و بصورت تکمیلی در تمامی کانون ها و نمایندگی های صندوق این دوره ها صورت پذیرد.
مسلم است آموزش های بعد از بازنشستگی دررراستای تعاریف بهداشتی و اولویت بهداشت بر درمان می تواند در کاهش هزینه های درمانی و بهبود درمان ها نقش موثرتری داشته باشد.
